Turyn

Turyn (Torino) - miasto w północno-zachodniej części Włoch, stolica Piemontu (929 tys. mieszk.), położona nad Padem; największy, obok Mediolanu, ośrodek przemysłowy Italii (m.in. siedziba koncernu Fiata), kulturalny i akademicki. To czwarte, co do wielkości miasto we Włoszech. W skład zespołu miejskiego Turynu wchodzą miejscowości: Rivoli, Venaria, Nichelino, Settimo Torinesa i Grugliasco. Miasto leży na szerokiej, urodzajnej równinie, na wschód od Alp i jest jednym z najważniejszych centrów przemysłowych Włoch. Poza najlepiej rozwiniętym przemysłem środków transportu, zwłaszcza słynnego holdingu Fiat SpA, dobrze prosperują przemysły: maszynowy, metalowy, elektrotechniczny, chemiczny, włókienniczy, skórzany, spożywczy, hutnictwo żelaza, typografia i litografia. W mieście produkuje się też czekoladę i wino (szczególnie Wermut). Turyn to także ważny węzeł drogowy, kolejowy i lotniczy o znaczeniu międzynarodowym. Jest to 78 najbogatsze miasto na świecie, a jego dochód narodowy brutto wynosi 58 mln dolarów USA. Istotne znaczenie dla gospodarki miasta ma turystyka. W 2008 r. Turyn był 203 najpopularniejszym miejscem do zwiedzania na świecie i 10 we Włoszech.

Nazwa miasta

Nazwa miasta może pochodzić od indoaryjskiego słowa Taur oznaczającego górę, najczęściej jednak wiązana jest z legendą o byku, który padł pokonawszy mitycznego smoka w pobliżu pewnej neolitycznej wioski. Jej mieszkańcy postanowili nazwać się Taurini ku czci ofiary.Turyn powstała, jako kolonia rzymska. Pierwotnie była tu osada Taurisia, założona przez Taurynów, którą częściowo zniszczył w 218 r. p.n.e. kartagiński najeźdźca Hannibal. Z czasem powstała tu rzymska kolonia wojskowa nazywana początkowo Julia Taurinorum, a następnie Augusta Taurinorum, którą zmodyfikował cesarz August w kształcie zamkniętego prostokąta, rozdzielonego na 72 insuli. Z tamtego okresu zachowały się ruiny murów obronnych, Wież Palatyńskich i Bramy Palatyńskiej.

Historia

W IV w. po upadku cesarstwa rzymskiego Turyn zajęli barbarzyńcy; miasto stało się stolicą państwa Longobardów, a następnie częścią cesarstwa Franków. W 1046 r. dzięki małżeństwu hrabiny Adelajdy i hrabiego Odo z dynastii sabaudzkiej miasto połączono z Sabaudią. To właśnie dzięki dynastii Sabaudów powstały eleganckie aleje, kościoły, pałace i dzieła sztuki.  W 1418 r. Turyn został stolicą Piemontu, zaś od 1720 r. Królestwa Sardynii. W latach 1536-1562 miasto zajmowali Francuzi, którzy je ufortyfikowali. W tym czasie nastąpił szybki rozwój i rozbudowa Turynu, w 1570 r. zamieszkiwało go 30 tys. ludności, a pod koniec XVIII w. już 90 tys. Podczas wojny o sukcesję hiszpańską w roku 1640 i 1701 r. ponownie został oblężony przez Francuzów. Warto dodać, że Francuzi jeszcze w czasie wojny napoleońskiej próbowali zdobyć miasto. Zajęli Turyn w 1798 r., a w1801 r. został przyłączony do Francji. W 1815 r. miasto zwrócono dynastii sabaudzkiej, stając się głównym ośrodkiem włoskiego ruchu narodowego i miejscem azylu politycznego emigrantów politycznych z całej Italii (zwłaszcza po 1849 r.). W 1862 r. Turyn stał się na trzy lata stolicą formującego się państwa włoskiego. Potem stolicę przeniesiono do Florencji, a Turyn utracił swoje znaczenie polityczne. W XIX i XX w. miała miejsce szybka industrializacja miasta. Torino stało się centrum jednego z największych regionów przemysłowych Włoch; powstały zakłady Fiata, zawiązał się też silny ruch robotniczy.

XX wiek

Do XX w. Turyn pozostał jednak stolicą elit oraz najważniejszym ośrodkiem kulturalnym we Włoszech (m.in. jedyny ośrodek secesji w kraju). W czasie II wojny światowej (po 1943 r.) w Republice Salo (Włoska Republika Socjalna – marionetkowe państwo) powstał ośrodek ruchu antyfaszystowskiego. Miasto poważnie ucierpiało podczas nalotów bombowych; zostało wyzwolone w 1945 r. podczas powstania kwietniowego. Po wojnie nastąpił szybki rozwój przemysłu, głównie motoryzacyjnego, skupionego wokół koncernu Fiata. Właściciele fabryki należą obecnie do najbardziej wpływowych rodzin we Włoszech. A co zostało po dawnych władcach Turynu? Na pewno wyniosłe pałace, barokowe bulwary, bogate kościoły i kolekcje malarstwa.

Zabytki

W Turynie, mimo przemysłowego charakteru miasta, zachowało się wiele zabytków - przede wszystkim kościołów i pałaców. Renesansowa katedra wzniesiona została w XV-XVII w., kościół San Domenico w I połowie XIV w., zaś barokowe kościoły San Carlo i San Lorenzo w XVII w. Wśród licznych pałaców miasta najpiękniejszymi obiektami są: Pałac Królewski z XVII w., Palazzo dell'Academia delle Scienze z XVII w., Palazzo Madama z XII-XV w., ze zbiorami Muzeum Sztuki Antycznej. Najcenniejszą kolekcję spośród muzeów miasta posiada Muzeum Egipskie, którego zbiory ustępują jedynie Muzeum Kairskiemu. Park miejski (Parco del Valentino) jest jednocześnie skansenem wsi piemonckiej.

O mieście dziś

Zachwycająco majestatyczna Rzeka Po przecinająca Turyn daje nam możliwość poznania wszystkiego dla każdym upodobań. Poruszanie się wzdłuż biegu rzeki daje możliwość wycieczki pełnej niespodzianek. Turyn jest bardzo pięknie geograficznie położonym miejscem, z cudownymi wzgórzami i dolinami, obfituje ono w parki i ogrody, nie wspominając juz o wspaniałym połączeniu czterech osobnych rzek przecinających miasto - Po, Dora, Stura i Sangone. Turyn to przede wszystkim miasto przyszłości. Metropolia stała się bowiem centrum rozwoju zaawansowanej technologii i zintegrowanych produktów systemowych. I wciąż rozwija się w tym kierunku. Jest także jedną ze stolic przemysłu motorowego - po drugiej wojnie światowej bowiem życie miasta skupiało się głównie wokół koncernu Fiata.

Skojarzenia

Turyn to pierwsza stolica zjednoczonych Włoch oraz miejsce narodzin słynnej fabryki FIAT. Polecamy koniecznie zobaczyć Lingotto, fabrykę motorów przekształconą w nowoczesny kompleks z hotelem oraz Museo dell´Automobile. Turyn Polakom kojarzy się przede wszystkim z całunem turyńskim, który jest przechowywany w katedrze turyńskiej od 1578 roku. Jest on jedną z najważniejszych relikwii chrześcijaństwa i według tradycji w płótno to został owinięty po śmierci Jezus Chrystus. Fani sportu, a w szczególności piłki nożnej wiedzą, że w mieście znajdują się dwa znane kluby piłkarskie: Juventus i Torino FC. Największym stadionem jest tu Stadio delle Alpi i Stadio Olimpico. W 1934 r. Turyn był organizatorem pierwszych w historii lekkoatletycznych mistrzostw Europy, a w 2006 r. miały tu miejsce XX Zimowe Igrzyska Olimpijskie 2006. Miasto gościło również uczestników uniwersjad: letnich w 1959 r. i 1970 r. oraz zimowej w 2007 r.

Kultura i nauka

Turyn znany jest także ze swoich renomowanych uniwersytetów znanych głównie ze studiów historii, ekonomi, nauk ścisłych i światowej sławy Szkołę Inżynierów na Politechnice (1859). Uniwersytet w Turynie założono w 1404 r. i od tego czasu powstało kilka ważnych instytucji oświatowych, m.in. Galeria Akademii Albertina (w 1652 r.), Państwowe Konserwatorium im. Giuseppe Verdiego (w 1867 r.), Uniwersytecki Instytut Studiów Europejskich (w 1952 r.), oraz Instytut Organizacji Handlu i Przemysłu (w 1935 r.). W Turynie mieszczą się także liczne muzea, np. Narodowe Muzeum Automobilizmu, Muzeum Egipskie i Muzeum Kinematografii, zoologiczne, artylerii, mineralogiczne i górskie.

			Lovetotravel Kontakt

Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies